De hemelequator is een term gebruikt in de astronomie, die de denkbeeldige cirkel aanduidt, die de hemel als het ware in twee delen verdeelt, een noordelijk en een zuidelijk halfrond. Men kan dit vergelijken met de functie van de evenaar op de aarde.
Aan de hand van hemelcoördinaten kan men, gerekend vanuit de positie van de hemelequator (0), de plaats van objecten aan de hemel ten noorden of ten zuiden daarvan gedeeltelijk nauwkeurig bepalen. Men noemt dat de declinatie. Voor een volledige plaatsbepaling is tevens de coördinaat van de rechte klimming nodig.